Meerdere leraren- en onderwijsorganisaties, recentelijk de Onderwijscoöperatie en Onderwijsraad,
pleiten ervoor bij professionalisering van het onderwijs niet alleen te denken aan de individuele
docent maar vooral ook aan het team als geheel. Meer verantwoordelijkheid geven aan teams, zoals
bijvoorbeeld vastgelegd in het Professioneel Statuut mbo, vereist ook meer vertrouwen en
professionele ruimte of handelingsruimte. Het Professioneel Statuut zelf leidt er niet automatisch
toe dat docenten ook professionele ruimte ervaren. Uit enquêtes blijkt wel een grote behoefte aan
die professionele ruimte om vorm te kunnen geven aan teamverantwoordelijkheid.
Uit de literatuur komen twee aspecten van teamprofessionaliteit prominent naar voren: (1) een open
houding waarbij vertrouwen en respect centraal staan; en (2) een lerende houding waarbij men bereid
is zich te ontwikkelen op basis van reflectie en feedback. Een belangrijke voorwaarde voor het
succesvol samenwerken in teams is een open houding, waarbij vertrouwen en respect centrale waarden
zijn. Door vertrouwen en respect ontstaat er voldoende veiligheid en ondersteuning om fouten en
onzekerheden te delen en te bediscussiëren in plaats van te verdedigen en beschermen
(Onderwijsraad, 2016).
“Wil je even met me meedenken” was een zin die ik regelmatig gebruikte bij aanvang van een
omvangrijk innovatief project. Wanneer een gesprekspartner die zin als kracht en niet als zwakte
ziet kom je tot de mooiste oplossingen heb ik gemerkt.